Rzeczy, których nie wyrzuciłem Marcina Wichy, czyli co rzeczy, których używamy, mówią o nas? Czy da się zrekonstruować prawdę o tym jacy byliśmy, patrząc na to, co po nas pozostało? Sądząc po książkach, jakie czytaliśmy, po tym, czym się otaczaliśmy, czy pisaliśmy piórem, czy długopisem… Żyjąc, gromadzimy te wszystkie rzeczy, które potem komuś – nawet tego nie chcąc – zostawimy w spadku. Co z nimi zrobić?
Tak naprawdę, dla Marcina Wichy rzeczy są tylko pretekstem. Kurzące się, niedotykane są bowiem najbardziej wymowne w swoim opuszczeniu.
Po śmierci matki Marcin Wicha został ze stosami jej rzeczy, których nie potrzebował. Z setkami powieści, których nie chciał kupić żaden antykwariat. Ze starymi książkami kucharskimi, bibelotami i odręcznymi notatkami.
Przegląda je, porządkuje i wspomina, jacy byli jego rodzice. Jak matka miała gdzieś konwenanse; jak ojciec umiał spuentować różne sytuacje celnym dowcipem; jak oboje byli nowocześni, otwarcie mówiąc synowi o swoim żydowskim pochodzeniu w czasach, gdy przyznawanie się do tego na głos było co najmniej „niekulturalne”. Rzeczy, których nie wyrzuciłem to krótki zbiór różnych anegdot, bo, choćbyśmy nawet tego nie chcieli, to koniec końców to jest właśnie to, co po nas pozostaje. Pod warunkiem, że zostanie ktoś, kto będzie pamiętał.
Otwarcie wyznam, że Rzeczy, których nie wyrzuciłem nie zrobiły na mnie aż takiego wrażenia, jak się spodziewałam. Nie odebrały mi tchu. Jest to jednak spokojna, nostalgiczna proza, pełna celnych obserwacji. Na temat ludzi, rzeczy, literatury i odchodzących mód. Takt dla kolejnych opowieści wybija tu przemijanie.
*
ZAINSPIRUJ SIĘ to cykl, w którym dzielę się z Wami interesującymi cytatami z przeczytanych książek. Dla przyjemności i dla refleksji. Może zachęcą Was do sięgnięcia po nowe lektury?
*
– Ale ty nie umrzesz? – spytałem kiedyś.
– Umrę. Każdy umrze.
– Ale ty nie umrzesz?
– Umrę, ale dopiero kiedy nie będziesz mnie potrzebował.
Marcin Wicha, Rzeczy, których nie wyrzuciłem, Wydawnictwo Karakter, Kraków 2017